Le quotidien qui Mark

Grâce à la nouvelle orientation défendue par Paris, le rapport de force interne à l’Union européenne devient défavorable à Berlin et à la rigueur prônée par l’Allemagne. Ces circonstances permettent aux Grecs d’entrevoir le bout du tunnel et de reprendre espoir, se félicite-t-on à Athènes.

Le sommet extraordinaire d’hier soir avait quelque chose de différent par rapport à ce qu’on a pu connaître ces deux dernières années : il n’y avait pas de “ligne directrice” préparée quelques heures à l’avance par la chancelière allemande Angela Merkel et le président français. François Hollande n’a pas poursuivi la “tradition” de Nicolas Sarkozy. Son “baptême du feu” à Bruxelles était “direct”, et non via Berlin.
Ce sommet avait aussi une autre particularité. L’Allemagne devait, pour la première fois depuis très longtemps, faire face à un ordre du jour qu’elle n’avait pas dicté : celui des questions liées à la croissance. Peut-être qu’aucune décision n’a été prise mercredi soir, mais il est un constat clair : l’hégémonie allemande est désormais remise en cause par l’Europe. Et Berlin le sait très très bien : les dirigeants allemands sentent déjà qu’on les a chassés de leur trône.
La domination de l’Allemagne est activement contestée.  Et cela affecte directement la Grèce. Hier, avant le début du sommet, la banque centrale allemande a dévoilé publiquement un rapport indiquant qu’il ne devrait plus y avoir aucun geste envers la Grèce. Et que si elle faisait faillite, ce serait un moyen “d’en finir avec cette histoire”… Au même moment, François Hollande réaffirmait son soutien et sa confiance au pays et au peuple grec.

Plus personne ne soutient la politique d'Angela Merkel

Cependant, le nouvel équilibre européen qui prend forme en ce moment se retrouve dans les conclusions du sommet : “Nous ferons en sorte que les fonds européens et tous les moyens soient mobilisés pour mettre la Grèce sur la voie de la croissance et de la création d'emplois.”
L'hégémonie allemande en Europe se termine. Comme une très grande partie de la presse allemande le souligne depuis hier, Angela Merkel est plus isolée que jamais face à ses partenaires, mais pas seulement. En réalité, sa politique n'a plus aucun allié. Des organisations internationales aux États-Unis en passant par Paris et Madrid, plus personne ne la défend.
Que vont faire les Allemands ? Tout oublier et s'adapter aux nouvelles réalités, comme si rien ne s'était passé ? Certainement pas. Ils se battront, et même beaucoup. Ils ont la volonté et la puissance. Mais ils ne sont plus seuls aux commandes. Ils ne déterminent plus à eux seuls la politique à mener. Cela engendre d'énormes espoirs pour l'Europe, et surtout pour la Grèce.

La Grèce aperçoit le bout du tunnel

Pour notre pays, les circonstances ont radicalement changé ces derniers temps. La Grèce a désormais la possibilité de se battre pour revendiquer un meilleur avenir. Bien entendu, il faudra qu’elle tienne ses promesses, comme le souligne la grande majorité de nos partenaires.  C'est un fait. Mais il y a un mois, personne n’anticipait ce qui s’est passé hier, ce nouvel équilibre européen. Les “engagements” auxquels tous se réfèrent, et à juste titre, ne sont plus un ensemble de dogmes hermétiques auxquels on ne peut toucher. Le paramètre de la “croissance”, maintenant mis sur la table, change la donne.
La Grèce peut se baser là-dessus, comme elle peut faire bien plus encore. Elle peut se battre, tout simplement parce que nous atteignons la fin du rigorisme derrière lequel se cachait la politique nationaliste allemande. Berlin n'est plus notre seul interlocuteur... Nous devrions maintenant commencer à avoir des résultats, par exemple, sur les privatisations, ou dans le secteur de l'énergie. A quel point est-il important, surtout en ce moment, de procéder à ces avancées ?
Le pays sort du tunnel du désespoir dans lequel l’avait poussé l'hégémonie allemande. Mais nous devons montrer que nous croyons pouvoir devenir un véritable Etat européen qui souhaite ne pas vivre avec des béquilles. Nous devons faire ce qui est de toute façon absolument nécessaire pour ne pas mourir, à l'intérieur ou à l'extérieur de l'Europe. Et nous pouvons le faire beaucoup plus facilement maintenant que l'état d’asphyxie est en voie de disparition.
Notre avenir est aujourd’hui beaucoup plus entre nos mains qu'il ne l’était hier. Cela est de bon augure. Mais il faut une politique. Et la politique est l'art du possible. Par conséquent, le fanatisme est maintenant le plus grand ennemi. Des fanatiques, nous en avons beaucoup, et de tous les côtés. Que peut-on faire contre ? La première observation que nous devons faire aujourd'hui, c'est que la position de la Grèce ces dernières semaines, en dépit de ce qui s’est dit, s’est déjà améliorée.
Il faut s’agripper à ce rayon de lumière qu’on aperçoit au bout du tunnel, et se battre pour changer notre sort. Maintenant, nous le pouvons. L'Europe n'est plus ce qu'elle était il y  a encore quelques semaines. Le contexte est différent. En outre, ce changement est le résultat de l'expression de la volonté de deux peuples, les Français et les Grecs. Les Français avaient le pouvoir de contester le Tout-Puissant allemand qui avait complètement subjugué l'ancien président jusqu'à le faire changer. Et les Grecs ont eu la force de montrer, à travers leur vote, leur mécontentement. Aujourd'hui, avec le repli du Tout-Puissant allemand, la voie européenne de la Grèce est de nouveau ouverte. Montrons que nous comprenons et que nous allons nous battre pour reconquérir notre avenir. Les conditions, en tout cas,  existent désormais.


 Η χθεσινή έκτακτη σύνοδος κορυφής είχε κάτι πολύ διαφορετικό από όσες είχαμε συνηθίσει τα δύο τελευταία χρόνια: δεν είχε μια «κεντρική γραμμή» προετοιμασμένη λίγες ώρες πριν μέσα από συνάντηση της γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ και του γάλλου προέδρου: ο Φρανσουά Ολάντ δεν τήρησε την «παράδοση» Σαρκοζί. Στην παρθενική του εμφάνιση στις Βρυξέλλες πήγε «κατευθείαν» κι όχι μέσω Βερολίνου, δηλαδή, χωρίς πρώτα να έχει περάσει από μια τέτοια συνάντηση…

Η συγκεκριμένη σύνοδος κορυφής είχε και μία άλλη ιδιαιτερότητα, άμεσα συνυφασμένη με την προηγούμενη: η Γερμανία είχε για πρώτη φορά έπειτα από πολύ καιρό να αντιμετωπίσει μια ατζέντα που δεν είχε θέσει η ίδια: αυτή των θεμάτων ανάπτυξης. Μπορεί αποφάσεις να μην ελήφθησαν, αλλά το δεδομένο είναι πλέον ξεκάθαρο: η γερμανική ηγεμονία αμφισβητείται πλέον ξεκάθαρα στην Ευρώπη. Και στο Βερολίνο το γνωρίζουν αυτό πάρα πολύ καλά: νιώθουν ήδη να ξεβολεύτηκαν από τον αυτοκρατορικό τους θώκο…

Είναι ξεκάθαρο ότι η ολοκληρωτική ηγεμονία της Γερμανίας στην Ευρώπη πλέον αμφισβητείται έμπρακτα. Και αυτό είναι ένα γεγονός που επηρεάζει άμεσα και την Ελλάδα. Χθες, πριν από την έναρξη της συνόδου, η Ομοσπονδιακή Γερμανική Τράπεζα δημοσιοποιούσε έκθεσή της σύμφωνα με την οποία δεν πρέπει να γίνει απολύτως τίποτα άλλο για την Ελλάδα και ας χρεοκοπήσει να τελειώνει η ιστορία… Την ίδια ώρα, ο Φρανσουά Ολάντ, δήλωνε εκ νέου την υποστήριξή του στη χώρα και ζητούσε από τον ελληνικό λαό να του έχει εμπιστοσύνη.

Όμως, η νέα ευρωπαϊκή ισορροπία που τώρα διαμορφώνεται έγινε εμφανής και στο ίδιο το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου, όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως «θα διασφαλίσουμε ότι τα ευρωπαϊκά ταμεία και εργαλεία θα κινητοποιηθούν προκειμένου να φέρουν την Ελλάδα στον δρόμο της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας».

Η γερμανική ηγεμονία τελειώνει στην Ευρώπη. Όπως πολύ μεγάλη μερίδα του γερμανικού Τύπου ήδη από προχθές σημειώνει, η Αγκελα Μέρκελ είναι πλέον όσο ποτέ απομονωμένη ανάμεσα στους εταίρους της και όχι μόνον: στην πραγματικότητα, η πολιτική της δεν έχει πλέον κανέναν σύμμαχο, από τους διεθνείς οργανισμούς, μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες και από το Παρίσι μέχρι τη Μαδρίτη, όπως δεν έχει και κανέναν υπερασπιστή.

Το τέλος αυτής της ηγεμονίας δεν θα είναι μια υπόθεση στρωμένη με ροδοπέταλα. Τι θα κάνουν οι Γερμανοί; Θα τα ξεχάσουν όλα και θα προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα σα να μη συνέβη τίποτα; Ασφαλώς όχι. Θα παλέψουν και μάλιστα σκληρά. Εχουν και τη βούληση, έχουν και τη δύναμη. Όμως, δεν είναι πλέον μόνοι τους. Δεν καθορίζουν πια εκείνοι τα πάντα. Κι αυτό γεννά τεράστιες ελπίδες για την Ευρώπη και, ιδίως, για την Ελλάδα.

Για τη χώρα μας, οι συσχετισμοί έχουν μεταβληθεί άρδην το τελευταίο διάστημα. Η Ελλάδα έχει τώρα τη δυνατότητα να παλέψει με αξιώσεις για τη βελτίωση του μέλλοντός της. Φυσικά και πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, όπως οι πάντες της υπογραμμίζουν. Αυτό είναι δεδομένο. Όμως, πριν από έναν μήνα, κανείς δε μιλούσε για αυτά που ήδη χθες, από την πρώτη ημέρα με τις νέες ευρωπαϊκές ισορροπίες, αποτυπώθηκαν.

Οι «δεσμεύσεις» στις οποίες οι πάντες αναφέρονται, και ορθώς, δεν είναι πλέον ένα κλειστό σύνολο που δεν μπορεί τίποτα σε αυτό να αλλάξει. Ηδη η εκπεφρασμένη πλέον παράμετρος της ανάπτυξης αλλάζει αυτές τις δεσμεύσεις. Η Ελλάδα μπορεί να πατήσει πάνω σε αυτή, όπως μπορεί να κάνει και πολλά άλλα. Μπορεί να το παλέψει, ακριβώς επειδή έφτασε το τέλος μιας ακαμψίας που πίσω της κρυβόταν η γερμανική εθνικιστική πολιτική. Το Βερολίνο δεν είναι πια ο μόνος συνομιλητής μας… Οφείλουμε τώρα να αρχίσουμε να φέρνουμε αποτελέσματα, λ.χ. στις αποκρατικοποιήσεις, ή στα ενεργειακά όπου μπορούμε και πρέπει, έτσι κι αλλιώς, να το κάνουμε άμεσα: πόση σημασία θα έχει άραγε αν, ειδικά αυτή τη στιγμή, προχωρήσουμε σε αυτές τις κατευθύνσεις;

Η χώρα βγαίνει μέσα από το τούνελ της απελπισίας στο οποίο την είχε ωθήσει ο γερμανικός ηγεμονισμός. Πρέπει όμως να δείξει ότι πιστεύει στην ανάγκη να γίνει και η ίδια ένα πραγματικά ευρωπαϊκό κράτος το οποίο θέλει να μη ζει με δεκανίκια. Πρέπει να κάνει αυτά που ούτως ή άλλως είναι απολύτως αναγκαίο να γίνουν για να μην πεθάνει είτε εντός είτε εκτός Ευρώπης. Και μπορεί να τα κάνει, πολύ πιο εύκολα, τώρα που το καθεστώς της ασφυξίας ουσιαστικά υποχωρεί.

Το μέλλον μας είναι τώρα πολύ περισσότερο και πάλι στα χέρια μας απ’ ό,τι ήταν μέχρι χθες. Και είναι πολύ πιο ευοίωνο. Όμως χρειάζεται πολιτική. Και πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Συνεπώς, ο φανατισμός είναι σήμερα ο μέγας εχθρός μας. Από φανατισμό έχουμε μπόλικο κι από πολλές πλευρές: από πολιτική, όμως, τι κάνουμε; Η πρώτη διαπίστωση που οφείλουμε να κάνουμε σήμερα είναι ότι η θέση της Ελλάδας τις τελευταίες εβδομάδες, παρά τα όσα λέγονται, έχει ήδη αντικειμενικά βελτιωθεί.

Πρέπει να πιαστούμε από αυτή την αχτίδα φωτός και να παλέψουμε να αλλάξουμε τη μοίρα μας. Τώρα, μπορούμε. Η Ευρώπη δεν είναι πια αυτό που ήταν μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες. Το πλαίσιο είναι διαφορετικό. Αλλωστε, αυτή η αλλαγή είναι αποτέλεσμα της έκφρασης της βούλησης δύο λαών: του γαλλικού και του ελληνικού. Ο γαλλικός είχε τη δύναμη να αμφισβητήσει τη γερμανική παντοκρατορία στην οποία ο πρώην πρόεδρός του είχε πλήρως υποταχθεί – και τον άλλαξε. Και ο ελληνικός, είχε τη δύναμη να οδηγήσει, μέσα από το αποτέλεσμα της ψήφου του σε διατυπώσεις σαν αυτή που ήδη αναφέρθηκε. Σήμερα, με την υποχώρηση της γερμανικής παντοκρατορίας, ο ευρωπαϊκός δρόμος της Ελλάδας έχει ανοίξει ξανά. Ας δείξουμε κι εμείς ότι το κατανοούμε και ας παλέψουμε να κερδίσουμε και πάλι το μέλλον μας. Οι προϋποθέσεις, πάντως, τώρα υπάρχουν.